Valyrian dili, George R.R. Martin'in "A Song of Ice and Fire" kitap serisinde ve HBO'nun "Game of Thrones" televizyon dizisinde kullanılan kurgusal bir dildir. Bu dil, özellikle "High Valyrian" (Yüksek Valyria Dili) ve çeşitli "Low Valyrian" (Düşük Valyria Dili) lehçeleri olarak iki ana kategoride incelenir. Valyrian dilleri, Valyria İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra Essos kıtasının farklı bölgelerinde evrimleşmiştir.
High Valyrian (Yüksek Valyria Dili
High Valyrian, orijinal Valyria İmparatorluğu'nun dili olarak kabul edilir ve bu dil, dizi ve kitaplarda genellikle aristokratlar, bilgeler ve büyücüler tarafından kullanılır. High Valyrian, Latince'nin ortaçağ Avrupa'sındaki rolüne benzer bir şekilde, çeşitli lehçelerinin temeli olarak kabul edilir ve çok sayıda kişi tarafından kutsal veya edebi bir dil olarak görülür.
Low Valyrian (Düşük Valyria Dili)
Low Valyrian, High Valyrian'dan türeyen ve Essos'un farklı bölgelerinde konuşulan çeşitli lehçeleri ifade eder. Bu lehçeler, yerel dillerle karışarak bölgesel farklılıklar göstermiştir. Dizi boyunca, Astapor, Meereen ve Yunkai gibi şehirlerde farklı Low Valyrian lehçeleri duyulabilir.
Dilin Yapısı ve Geliştirilmesi
"Game of Thrones" dizisinde kullanılan Valyrian dili, dil yaratıcısı David J. Peterson tarafından geliştirilmiştir. Peterson, dilin gramer yapısını, kelime dağarcığını ve telaffuzunu detaylandırarak bu dili gerçekçi ve kullanılabilir hale getirmiştir. Peterson, aynı zamanda dizi için kullanılan diğer kurgusal dillerden biri olan Dothraki dilini de oluşturmuştur.
Örnekler
Dracarys: "Ateş" veya "Ateş saç" anlamına gelir. Daenerys Targaryen, ejderhalarına ateş püskürmelerini emretmek için bu kelimeyi kullanır.
Valar Morghulis: "Tüm insanlar ölmeli" anlamına gelir. Bu, dizide Essos'ta yaygın bir selamlaşma veya veda cümlesidir.
Valar Dohaeris: "Tüm insanlar hizmet etmeli" anlamına gelir. Bu, "Valar Morghulis"e verilen geleneksel yanıttır.
Kültürel Önemi
Valyrian dili, "Game of Thrones" ve "A Song of Ice and Fire" evreninde büyük bir kültürel öneme sahiptir. Valyrian çelik kılıçlar, Valyria'nın büyülü ve güçlü mirasının sembolleridir. Ayrıca, Targaryen Hanedanı gibi Valyria kökenli aileler, bu dili ve onunla bağlantılı kültürü korumaya çalışmıştır.
Valyrian dili, dizinin ve kitapların hayranları arasında popüler olmuş ve dilin öğrenilmesi için çeşitli kaynaklar ve dersler geliştirilmiştir.