Bruksizmi (diş gıcırdatma) olan bireyler uyanıkken dişleri bilinçsizce sıkabilir veya uyku sırasında dişlerini sıkabilir veya gıcırdatabilir.

Uyku bruksizm (diş gıcırdatma), normalde uyku ile ilişkili bir hareket bozukluğu olarak kabul edilir. Uyku sırasında dişlerini sıkan veya gıcırdatan bireylerin, horlama ve nefes almada duraklamalar yani uyku apnesi gibi başka uyku bozukluklarına sahip olma olasılığının daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir.

Hafif bruksizm vakaları herhangi bir tedavi gerektirmeyebilir. Bununla birlikte, bazı bireylerde bruksizm, çene bozukluklarına, baş ağrılarına, hasarlı dişlere ve diğer sorunlara yol açacak kadar sık ve şiddetli olabilir.

Bireyin uyku bruksizmi (diş gıcırdatması) olduğunu fark etmesi çeşitli komplikasyonlar gelişene kadar kolay olmayacağı için bruksizmin (diş gıcırtdatmasının) belirti ve semptomlarını bilmek ve düzenli diş bakımını sürdürmek, bireyin ağız ve diş sağlığı için önemlidir.

Bruksizm (diş gıcırdatması)Belirtileri ve Tipleri Nelerdir?

• Bruksizm (diş gıcırdatması) birey uyurken gerçekleşiyorsa uyku bruksizmi (diş gıcırdatması), birey uyanıkken gerçekleşiyorsa uyanık bruksizm olmak üzere iki farklı tipe ayrılabilir.
• Bruksizm (diş gıcırdatması) dişleri birbirine bastırmadan kaynaklanan çeşitli belirti ve semptomları mevcuttur. Diş sıkma belirti ve semptomları arasında başta.
• Bireyin uyku partnerini uyandıracak kadar yüksek sesle dişleri gıcırdatma.
• Birbirine kenetleme olmak üzere artan diş ağrısı.
• Dişte hassasiyet, çatlamış, düzleşmiş, gevşemiş veya yontulmuş dişler.
• Çenede, boyunda veya yüzde ağrı.
• Dişin daha derin katmanlarını açığa çıkaracak kadar aşınmış diş minesi.
• Kulakta bir sorun olmasa da kulak ağrısı gibi hissedilen ağrı.
• Şakaklarda başlayan hafif baş ağrısı.
• Uyku bozukluğu.
• Yanak iç kısmında çiğnemeden kaynaklanan hasar.
• Yorgun ya da kasılan çene kasları ile tamamen açılıp kapanmayan kilitlenmiş bir çene bulunur.
• Yukarıda listelenen belirtilerden herhangi birine sahip olan ya da dişler veya çeneyle ilgili başka endişeleriniz olan bireyler diş hekimine veya doktora başvurmalıdır.

Bruksizm (Diş Sıkması) Nasıl Geçer?

Birçok vakada, özellikle küçük yaştaki çocuklarda görülen bruksizm (diş sıkması) herhangi bir tedaviye gerek olmadan kendiliğinden iyileşir ve yetişkinler genellikle dişlerini terapi gerektirecek kadar kötü sıkmaz veya gıcırdatmaz. Ancak bazı nadir ve daha ağır vakalarda bruksizmin önlenmesi için bruksizme neden olan ve altta yatan sebebin tedavi edilmesi gerekebilir.

Bruksizm (Diş Sıkması) Nasıl Tedavi Edilir?

Şiddetli bruksizm (diş sıkması) vakalarında uygulanan tedavi süreci daha fazla diş hasarını önlemek ve çene ağrısını veya rahatsızlığını gidermek için belirli diş yaklaşımlarını, terapileri ve ilaçları içerir. Birey kendisi veya bruksizmden (diş sıkmasından) etkilenen çocuğu için en uygun seçeneğin hangisi olduğunu öğrenmek için diş hekimi veya doktoru ile konuşmalıdır.

Çeşitli yaklaşımlar bireyde görülen bruksizmi (diş sıkması) hafifletmeye yardımcı olabilir.

Bruksizmi (diş sıkması) daha büyük uyku sorunlarıyla ilişkili görünen bireyler için doktor bir uyku tıbbı uzmanı önerebilir. Uyku tıbbı uzmanı bireyin diş gıcırdatma olaylarını değerlendirecek ve bireyde uyku apnesi veya diğer uyku bozukluklarının olup olmadığını belirleyecek bir uyku çalışması gibi bir test yapılmasını isteyebilir.

Diş sıkması, anksiyete veya benzeri diğer psikolojik sorunlar ile ilgili görünüyorsa, doktor bireyi lisanslı bir terapiste veya danışmana yönlendirilebilir. Stres veya anksiyete yönetimi bruksizmi (diş sıkmasını) hafifletmede bireye yardımcı olabilir. Dişleri stres nedeniyle sıkan bireyler meditasyon gibi gevşemeyi teşvik eden stratejileri öğrenerek sorunu önleyebilir.

Birey, bruksizmi (diş sıkması) olduğunu keşfettiğinde uygun ve doğru ağız ile çene pozisyonunu uygulayarak diş sıkma ve gıcırdatma davranışını değiştirebilir. Birey kendi ağzı için en uygun ve doğru pozisyonu öğrenmek üzere dişçisine başvurabilir.

Diş yaklaşımları sürecinde doktor bireyin veya çocuğunun dişlerini koruma veya iyileştirme yolları önerebilir. Her ne kadar bu yöntemler dişlerin yıpranmasını önlese veya düzeltebilse dahi, bruksizmin (diş sıkmasının) kendisini durduramayabilir:

Ateller ve ağız koruyucuları sıkma ve gıcırdatma nedeniyle oluşan hasarı önlemek üzere dişleri birbirinden ayrı tutmak için tasarlanmıştır. Sert akrilik veya daha yumuşak malzemelerden yapılan bu araçlar üst veya alt dişlerin üzerine oturabilirler.

Daha ciddi vakalarda, özellikle diş aşınması dişte hassasiyete veya düzgün çiğneme yetersizliğine yol açtığında diş hekiminin dişlerin çiğneme yüzeylerini yeniden şekillendirmesi veya hasarı onarmak için kuronlar kullanarak diş düzeltmesi yapması gerekebilir.

Alışkanlıklarını değiştirmekte zorlanan bireyler, çenedeki kas aktivitesini kontrol etmeyi öğretmek için izleme prosedürleri ve ekipmanı kullanan bir yöntem olan biyolojik geri bildirimden yararlanabilir.

Genel olarak birçok vakada ilaç kullanımı bruksizmin tedavisi için çok etkili değildir ve etkinliklerini belirlemek için daha fazla araştırma yapılması gereklidir. Buna rağmen daha uygun vakalarda bruksizm (diş sıkması) için kullanılabilecek ilaç örnekleri arasında öncelikle kas gevşeticiler bulunur.

Bazı durumlarda, doktor yatmadan önce kısa bir süre önce bir kas gevşetici almayı önerebilir. Doktor, bruksizme (diş gıcırdatmasına) neden olabilecek stres veya diğer duygusal sorunlarla başa çıkmaya yardımcı olmak için kısa süreli antidepresan veya anti-anksiyete ilaçları kullanımını önerebilir.

Birey bir ilacın yan etkisi olarak bruksizm (diş sıkması) geliştirdiyse, doktor ilacın dozunu değiştirebilir veya farklı bir ilaç yazabilir. Ancak doktora başvurmadan birey bir ilacın dozunu kendisi değiştirmemeli veya kullanımını bırakmamalıdır.

Bruksizmin (diş sıkması) nedeni olarak Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) gibi altta yatan bir tıbbi durum belirlenirse, bu durumu tedavi etmek bruksizmi iyileştirebilir.